1465жылдары Керей мен Жәнібек Әбілхайыр хандығынан
бөлініп шығып, Шу мен Талас өзендерінің арасындағы аймаққа орналасып, қазақтың
туын көкке көтергені тарихтан аян. «Қазақ» деп ұран тастағанда рухы көтеріліп,
намысы оянған барлық қазақ тайпалары түгел жиналып, Қазақ хандығының іргесін
қалағанын баршамыз білеміз. Әлбетте, одан кейін тағдыр сан түрлі сынаққа салды
бізді. Үш ғасыр тарихымызбен ар – ожданымыз табанға тапталды. Түрлі нәубетті
бастан өткердік. Бірақ, мың өліп мың тірілген қазақ ақыры азаттығын алды. 2015 жылы Керей мен Жәнібек Шу мен Талас өзендерінің арасындағы
аймаққа орналасып, қазақтың туын көкке көтергеніне 550 жыл толады. Бұл оқиға
қазақ халқының тарихындағы маңызды оқиға болды. Ол ұлан-байтақ өңірді
мекендеген қазақ тайпаларының басын қосып шоғырландыруда, қазақтың этникалық
аумағын біріктіруде, қазақтың байырғы заманнан басталған өз алдына жеке ел
болып қалыптасуын біржолата аяқтауда аса маңызды және түбегейлі шешуші рөл
атқарды. 1456 жылы Керей
мен Жәнібек ханның Әбілқайыр хан үстемдігіне қарсы күрескен қазақ тайпаларын
бастап Шығыс Дешті – қыпшақтан батыс Жетісу жеріне қоңыс аударуы қазақ
хандығының құрылуына мұрындық болған маңызды тарихи оқиға болған еді. Бұл
оқиғаның мән-жайы мынадай болатын: 1428 жылыАқ Орданың ақырғы ханы Барақ ішкі феодалдық
қырқыста қаза болған соң, Ақ Орда мемлекеті ыдырап, ұсақ феодалдық иеліктерге бөлінгенде өкімет үшін өзара қырқыс үдей
түсті. Бұрынғы Ақ Орданың орнынаӘбілхайыр құрған «көшпелі өзбектер» мемлекеті пайда болды.
Осы мемлекеттің территориясыXV ғ. орта шенінде Сырдариядан Сібір хандығына
дейінгі ұлан байтақ жерді алып жатты. Алайда бұл мемлекеттің ішіндегі өкімет
үшін күрес бір сәтте толастаған жоқ.Әбілхайыр хан өзінің саяси дұшпандарын-Жошы әулетінен шыққан султандарды қудалауын тоқтатпады.
Өкімет үшін күрес барысында Дешті– Қыпшақтан өздерін қолдайтын жеткілікті күш табаалмаған Ұрыс ханның шөберелері-Керей
мен Жәнібек XV ғ. 50 жылдары орта шенінде қармағындағы ауылдарымен Шуө зенінің бойынакөшіп кетуге мәжбүр болды. Осы оқиғалар жөнінде Мұхаммед
ХайдарДулати өзінің “Тарихи-Рашиди” атты шығармасында былай деп жазады: «Ол кезде Дешті-қыпшақ Әбілхайыр хан биледі және Жошы
әулетінен шыққан султандарға күн көрсетпеді. Нәтижесінде Керей мен Жәнібек Моғолстанға көшіп барады.
Есенбұға хан оларды құшақ жая
қарсы алып, Мағолстанның батыс жағындағы
Шу мен Қозыбас аймақтарын берді. 1465 - 66 жылдары. Қозыбасыда Қазақ хандығын құрды.