Мағынасы мәндес сөздер

0 голосов
88 просмотров

Мағынасы мәндес сөздер


Қазақ тiлi (14 баллов) | 88 просмотров
Дан 1 ответ
0 голосов

Ман дес сөздер (Синонимдер) -Тұлғалары болек, мағыналары жуық

Мән дес сөздер керкем әдебиеттің, оның ішінде поэзия тілінің ең бір қажетті қүралы. Керкем сөз шебері Мән дес сөздерді дүрыс қолдана білуі арқылы айтпақ идеясын дәл үсыну, образды әсерлі етіп шығару сияқты шарттарды жүзеге асырады. Ұйқас жасауда да ақын Мән дес сөздердің кемегіне жүгінеді. Бір сөзді шағын микротексте, яғни бір сейлемнің немесе бір өлең шумағының ішінде қайталамау сияқты қарапайым эстетикалық талапты орындау үшін де Мән дес сөздер бірден-бір қажет қүрал болып табылады. Бұл қажеттікті Абайжақсы сөзініп, Мән дес сөздердің дүрыс жүмсалуына баса кеңіл белген. Еңалдымен, ол Мән дес сөздердің мағыналық реңктерін айтпақ ойының мазмүнына сай қолдануды көздеген.

Мән дес сөздерді таңдауда олардың семантик. жағынан нақтылық-жалпылық, стильдік жүгі жағынан жоғарылық - пәсті, бейнелі бояуы жағынан бейтараптық- әсерлілік реңктерін дүрыс айыру - Абайдың тіл қүдіретін жазбай танып, сөз сырын тап баса білгенін керсетеді.

Мысалы, әйел, қатын, ұрғашы деген синонимдердің мағыналық реңктерін орынды пайдаланады: әйел, ұрғашы сөздерін көбінесе, жалпы әйел затын әңгіме еткен сәттерде келтірсе, қатын сөзін нақтылы біреудің әйелі туралы айтылған орайда жумсайды (оның жубай, зайып синонимдері Абайда жоқ, демек, қатын сөзі осы күнгідей қарапайым сөз ретінде дерекілеу, бейтарап мәнді сөз емес, жалпы әдеби нормадағы қолданыс).Мысалы, «Әйел адам гулмен тең», «Ұрғашы да көп жан ғой, досым болса», «Түңлікбайдың қатыны атың - Шәріп». Ер, бай сөздері де бірінің орнына бірі талғаусыз жүмсалмайды: ер жалпы үғым. Мысалы, «Ері ашу айтса, әйелі басу айтып». Мүнда әңгіме нақтыбірәйелдіңжүбайытуралыемес.

(14 баллов)