Алтынсаринаның Ыбырайы сияқты үздік ағартушы, педагог, ақын, қоғамдық қайраткер Қазақстанның тарихына деген кірді.
Алтынсаринаның Ыбырайы 1841 жылдың 20 қазанының ара Қостанайдың облысының болысының(қазірде Затобольский аудан) Аркарагайской тоқ отбасыда туды. ерте әкені айырылып, ол - Бий Джан-бурчин Балғожасының ара орынбор шекаралық комиссияда бас атаның тәрбиеленді бас қызметте құрал- және үлкен ықпалмен ара үстем бастың арасында пользовался, қарамастан және айрықша ара орынбор даланың қазақ ара. Сол ғой Балғожа болып табыл- білімдар қазақ ауызекі әдеби шығармашылық, анда-санда өзі өлең жаз-, бол- сөзуар шешен.
ара 1850 жылы, қашан ара Оренбург, Тургайской облыстың әкімшілік орталығында, бір из бірінші мектептерден үшін қазақ бала-шағалардың ашылды, нешіншінің мақсатының сауатты адамның дайындығы үшін патшалық әкімшілік үшін бол-, ата Ыбырай в оқушы анықта-. Туралы оның оқуының кезінде мектепте бір архив құжаттардан сақталды, қайда, не ол табандылықпен және дербестікпен туралы ана сөз болады ажыратыл-.
Ара 1857