Шартты рай іс-қимылдың орындалу - орындалмау шартын білдіреді . жасалу жолы етістік +(-са ,-се) жіктік жалғауы мысал : Күн ашық болса , тауға шығамыз.
Ашық райға мысал : мен келдім . мен келемін . мен келетінмін .
тұйық етістіктің жасалу жолы -у жұрнағы арқылы жасаладлы.
мысалы :қарау , ойнау