Беларускі кірмаш (па твору Віталя Вольскага "Несцерка")
Пазнаёмiўшыся з галоўным героем твора Несцеркам, мы адразу трапляем на кiрмаш. Вiталь Вольскi па-майстэрску апiсаў гэты святочны дзень на Беларусi. Здаецца, што аўтар сам разам з Несцеркам, Насцяй, Юрасём i iншымi героямi прайшоўся па кiрмашы.
Паўсюль шум, мiтусня, гоман. Людзей столькi, што здаецца, у хаце не засталося нiводнага чалавека. Наўкол стаяць палаткi рамеснiкаў i гандляроў. Чаго тут толькi няма: бублiкi, абаранкi, разнастайныя ласункi, усялякiя ўпрыгожваннi для дзяўчат i жанчын, каляровыя хусткi, тканiны, драўляны i глiняны посуд i шмат чаго iншага.
Гандляры не стаяць моўчкi, панурыўшыся, а ўсе гучна запрашаюць набыць iх тавар. Ды не проста запрашаюць, а па-майстэрску рэкламуюць свае рэчы. Вось як прыгаворвае Мальвiна, мацi Насцi, прадаючы свае вырабы:
— Мiскi фарбаваныя, прыгожыя, маляваныя! Глядзi, якiя кветкi, каб былi здаровы твае дзеткi! А крыжыкi, а рыскi? Дальбог, прыгожыя мiскi!
З гэтага заклiку вiдаць, якая мудрая гэта жанчына, як умела яна валодае словам, хоць нiдзе нiколi не вучылася.
Не абыходзiцца на кiрмашы i без сварак. Галоўнымi зачыншчыцамi iх з'ўляюцца ўсё тыя ж гандляркi. Кожная з iх хоча прадаць як мага болей, таму адна ў адной стараюцца пераняць пакупнiкоў.
Аўтар паказвае, як па-рознаму паводзяць сябе на кiрмашы сяляне, шляхцiцы, паны. Сяляне аглядаюць кiрмаш спехам. У iх нiколi не хапае часу: дома заўсёды шмат працы. Паны i падпанкi праходзяць павольна, не спяшаючыся. Акрамя ўсяго, яны дэманструюць свае адзенне.
Ёсць на кiрмашы i жабракi, i лiрнiкi. Спагадлiвыя людзi адорваюць iх, хто на што багаты.
Кiрмаш пачынаецца на досвiтку, а к абеду крыкi, лямант, смех, вяселле патроху сцiхаюць. Кiрмаш разыходзiцца.