1)Твор “Раскіданае гняздо” напісаны на прыкладзе сям’і старага дзеда Ануфрыя. Князь Радзівіл адабраў у Ануфрыя родную хату і родную хямлю. Янка Купала данным творам апісвае сямейную трагедыю, паказвае сялянскае жыццё у часы панскай улады. Таксама Купала апісвае пошукі дзеда у страчанай бацькаўшчыне, чалавечай волі і роднай зямлі. Сям’я Зяблікаў з’яўляецца асноўнай у творы. Само паходжанне прозвішча ужо кажа за сябе што сям’я Зяблікаў асацыіруецца з беднасцю і абяздоленнасцю. Каля пяці гадоў Лявон Зяблік борыцца з панам за свой кавалачак зямлі, за родную хату. Зрастаецца з зямлёй чалавек, быццам бы дрэва са сваімі каранямі. І сапраўды так. Калі ссекчы дрэва яно ссохне і згіне. Так і чалаек ня зможа без кавлка зямлі існаваць далей.У гэтым і заключаеецца смысл твора “Раскіданае гняздо”. Галоўны герой не уяўляе сваё дальнейшае жыццё без той роднай да сэрца зямлі, другой маці. Аднак пан высудзіў перамогу над Лявонам. І Лявон вырашае пакончыць сваё жыццё самагубствам.
Не мала важнае значэнне у творы аададзена Сымону. Аднак ён не адразу здейнічаў шлях да актыўнай барацьбы.Ён хацеў дабіцца жыццёвай справядлівасці сваімі сіламі. Яго бацька казаў яму, што ваяваць трэба у жыцці не тапаром а розумам. І сапраўды так. Калі Сымон страціў блізкага чалаека –бацькцу, у яго адабралі хату і зямлю, адбылася ганьба Зоські, ён вырашыў для сябе, што бацькава павучанне было сапраўдным. І цяпер Сымон вырашыў што ён так і будзе рабіць як вучыў бацька, а значыць, ваяваць Сымон будзе розумам. Годзе хлусні ў свеце, годзе ўсёй няпраўды. Потым Сымон ідзе на Бацькашўчыну на сход.
Янка Купала напрыкладзе Сымона апісаў працэс пошукаў беларускага народу шляхоў да вызвалення, а таксама абуджэння нацыянальнай свядомасці. Каб с ваімі сіламі народ здабыў зямлю і нашоў сваю волю.
У жыцці і сапраўды так, сілай і кулакамі зрабіць нічога нельга. Трэба мець розум і светлыя думкі і толькі тады можна знайсці адказ на любое жыццёвае пытанне і вырашыць праблему.