Абай Құнанбайұлы
(1845-1904)
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы (1845-1904) — ақын, жазушы,
қоғам қайраткері, қазіргі қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы,
либералды білімді исламға таяна отырып, орыс және еуропа
мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды
көздеген реформатор.
Абай 10 тамыз 1845 ж. қазіргі Семей облысының Шыңғыс
тауларында Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт
әйелініңбірінен туған.
Абай өлең шығаруды бала кезінде-ақ бастаған. Алайда жасы
қырыққа келгеннен кейін ғана көркем әдебиетке шындап ықылас
қойып, көзқарасы қалыптасып, сөз өнерінің халық санасына
тигізер ықпалын түсінеді. Шығармалары үш жүйемен өрбиді: бірі
— өз жанынан шығарған төл өлеңдері; екіншісі — ғақлия (немесе
қара сөз) деп аталатын прозасы; үшіншісі — өзге тілдерден,
әсіресе орысшадан аударғанөлеңдері.