Мухтар ауэзов муражайы

0 голосов
106 просмотров

Мухтар ауэзов муражайы


Қазақ тiлi (165 баллов) | 106 просмотров
Дан 1 ответ
0 голосов

Мұхтар Әуезов бұл үйде 1951-1961 жылдар аралығында тұрған. Жазушы қайтыс болғаннан кейін ҚазКСР Министрлер Кеңесі жазушы есімін мәңгі есте қалдыру мақсатында оның тұрғын үйін мұражай ету туралы сол жылдың 10-тамызында  Қаулы шығарады.

1963 жылы қарашаның 28-жұлдызында Мұхтар Әуезовтың әдеби-мемориалдық музей-үйі өзінің алғашқы келушілеріне есігін ашқан.

Үйде жеті бөлме бар, оның төртеуі – бірінші қабатта, үшеуі – екінші қабатта. Үйдің жобасын сәулетші Г.Герасимов жасаған.

Бұл қонақ бөлмеде Мұхтар Әуезов жанұя мүшелерімен кешқұрым түгел жиналып, теледидардан берілетін хабарлар көретін.

Бөлмеде Мұхтар Әуезовпен ұзақ жылдар бойы достық қарым-қатынаста болған КСРО Халық суретшісі Орал Таңсықбаевтың «Көктөбеде», Қазақстанның халық суретшісі, еліміздің кәсіби бейнелеу өнерінің қалыптасып, дамуына өз үлесін қосқан А.Черкасскийдің «Таушымылдық» натюрморты және жазушы отбасының үлкен досы, Татарстанның халық суретшісі, Ұлы Отан соғысы жылдарында Қазақстанда қызмет еткен Бақи Урманченің «Раушан гүлдер» атты картинасы құнды жәдігерлер қатарына жатады.

Піл сүйегіне өрнектелген Тәжі-Махал мавзолейі мен Үндістан, Жапонияда жасалған қолөнер туындылары.

Екі «Қаз» бейнесі қондырылған қола күлсауыт пен Вьетнам жазушылары 1958 жылы сыйлаған «Шылым қорапшасы».

Үйдегі ең үлкен бөлме – ас үйі.

Бұл бөлмедегі қолдан жасалған ас үй жабдықтарын Мұхтар Омарханұлы арнайы тапсырыспен алдыртқан.

Осы бөлмедегі жәдігерлерге тоқталатын болсақ – «Дастархандағы алмалар» атты ерекше композициялық үйлесіммен жазылған натюрморт 1916 жылы Мюнхеннің сурет академиясын бітірген дарынды қылқалам шебері А.Риттихтың туындысы.

Сонымен қатар, әдебиет пен өнер қайраткерлері, шетелдік достары сыйға тартқан, жанұя мүшелері өздері сатып алған хрусталь, қола вазалар, үстел сервиздері, қытай кеселері, чех фужерлері, күміс бұйымдар, үлкен парсы кілемі сияқты т.б. жәдігерлер үй бітіміне сән қосады.

Мұхтар Омарханұлының сүйікті бөлмесі – жұмыс кабинеті.

Бөлме төріндегі үлкен жазу үстелінде ол атақты «Абай жолының» соңғы екі кітабын жазған.

Үстелдің үстінде жазушының өзі белгі соғып, өңдеу жүргізген көптеген парақтар, Одақтағы солтүстік халықтарының эпостары туралы бастапқы жазбалары, бір студенттің диплом жұмысына қатысты соңғы пікірі, В.Н.Әуезова сыйлаған ағаштан жасалған вьетнамдық жазу аспаптары тұғырында оқырман хаттары жатыр.

Сондай-ақ жазушы шығармашылығының үнсіз куәгері ретінде «Мұхтардың бүркіті» деп аталған ықшам пішінді мүсінше де жарты ғасырға жуық жұмыс үстелінде тұр.

Жазушының жеке кітапханасы. Онда 6 мыңнан аса кітаптар мен журналдар сақталған.

Жазушының қарындасы Үмияның (1889-1985) бөлмесі.

Ондағы жәдігерлердің бірі – М.О.Әуезовтың 60 жылдық мерейтойына байланысты сыйға берілген сырлы жазуы бар үлкен сандық. Оны жазушы қарындасына сыйға тартқан.

М.Әуезов пен Валентина Николаевнаның бөлмесі.

Мұхтар Әуезовтың өзі еркелетіп Лелюсенька деп атайтын сүйікті қызы Ләйләнің бөлмесі.

Жазушының ұлы Ернардың бөлмесі.

Бұл бөлмедегі құнды экспонат – үстел. Онда қазақтың алғашқы музыкалық комедиясы «Айман-Шолпан», алғашқы қазақ балеті «Қалқаман-Мамыр», көптеген пьеса, әңгіме, повестер, тамаша аудармалар дүниеге келген. Сондай-ақ осы үстелдің басында отырып жазушы «Абай» романының бастапқы екі кітабын тәмамдаған.

М.Әуезовтың өмірі мен шығармашылығына арналған көрме залы.


Бұл зал 1997 жылы жазушының 100 жылдығының қарсаңында ашылды. Жаңадан салынған ғимараттың негізгі жобасын сәулетші Ш.Матайбеков жасаған. Ал залдағы М.Әуезовтың өмірі мен шығармашылы бойынша жаңа экспозициялық көріністерді безендіріп, орналастырған суретші – Б.Көшербаев.

Сәулетші Ш.Матайбековтың шешімі бойынша бұл ғимарат жер астынан жартылай көрініп тұратын етіп салынған. Ғимарат төбесіне Меккедегі Қағба тасы сияқты күмбез орнатылған.


(38 баллов)