Шартты рай-іс -əрекеттің болу болмау ,іске асу аспау мүмкіндігінің шартын көрсететін рай түрі.Етістікке -са,-се жұрнағы жалғану арқылы жасалады.Мысалы :Жақсы оқысаң,енйін пайдасын көресің,Ертерек келсем,уақыт ұтамын.Егер сен кітап оқымасаң кейін ештеңке білмей жүрерсің!