Ең алғашқы қызыл кітап жарық көрген жыл
Адамнын табигатка асеринен жануарлар мен осимдиктер кыргынга ушырауда,сонын салдарынан агзанин коптеген турлери жойылып кету шегине жетти.Маселен,90-жылдардын ортасына
дейин,40 жыл бойы бокен Казахстандагы негизги касиптик жануар болды.1991-1993 жылдарда 800-900 мын бокендер бар еди.