Жаңғыш кендер:
Мұнай көмір газ.
Мұнай дүние жүзі жанар-жағар ретінде пайдаланады.
Химия мен мұнай-химия өнеркәсіптерінде де көп пайдасы бар.Ситетикалық каучук,пласмасса шығарады.
Көмірден түрлі әдістермен шаруашылықтың әр саласына қажетті құнды заттар алынады.