Пожалуйста помогите по казахскому языку,нужно составить план по этому тексту.
Барлық жануарлар дүниесі мен адамзат баласы үшін тіршілік
негізі – таза ауа. Ол тек өсімдіктер дүниесінен бөлініп шығатын оттегі. Бізді
қоршаған тропосфералық ауа қабатының 20,9% осы оттегіден тұрады, ол тұрақты ең
қажетті газдың бірі. Су оттегін бөліп шығаратын негізгі жасыл фабрика –
көпжылдық ағаштар.
Қазақстан аумағының
3,8 %-ын орманды жер алып жатыр. «Қазақстан - 2030» стратегиясында бұл
көрсеткішті 5,1 %-ға дейін көтеру жоспарланған.
Кейінгі жылдары
республикамыздың орман қоры аумағында 2257 орман өрті орын алды. Бұл өрттердің
70 %-ы отты дұрыс пайдаланбаудың салдарынан болған.
Өрт 4 млн. текше
метрге жуық ағашты жойды. Ірі орман өрттері Шығыс Қазақстан, Павлодар, Ақмола,
Қарағанды, Алматы облыстарында болды.
50 мың гектар орман
алқабында зиянкестер мен ағаш аурулары анықталды. Ең ірі орманды аумақтар –
Шығыс Қазақстан, Қостанай, Батыс Қазақстан, Ақмола, Павлодар облыстарында. 1997
жылы орман заңын бұзушыларға қарсы 500 іс тіркелді.
Қазақстан
солтүстігінде өзенді жағалай өскен ормандары мен оңтүстігіндегі тоғайлары
жеке-жеке алқаптар болып есептеледі.
Барлық таулы
жерлердегі ормандардың топырақ пен су қорғауға тигізетін әсері көп. Олардың
арқасында тау бөктерлерінің шымы қалпында сақталып, су ағысы біркелкі мөлшерде
реттеліп отырады.